Η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακτήσει την πολιτική της δυναμική και να αμβλύνει τη λαϊκή δυσαρέσκεια, προωθώντας ένα νέο πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων, το οποίο στοχεύει κυρίως στη στήριξη των μεσαίων εισοδημάτων.

Οι ανακοινώσεις αυτές έρχονται σε μια περίοδο αυξανόμενης πολιτικής φθοράς, που αποδίδεται τόσο σε κυβερνητικά λάθη και αστοχίες όσο και στη γενικευμένη κοινωνική δυσαρέσκεια λόγω της ακρίβειας και της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης. Το ερώτημα, όμως, είναι κατά πόσο οι εξαγγελίες αυτές ανταποκρίνονται σε μια συνεκτική οικονομική στρατηγική ή αν αποτελούν μια κίνηση κατευνασμού των πολιτών, με έντονη προεκλογική χροιά.

Κατά την επίσκεψή του στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να καθησυχάσει τους πολίτες, δηλώνοντας ότι τα έσοδα από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής θα επιτρέψουν τη σταδιακή μείωση των φορολογικών βαρών. Οι σχεδιαζόμενες φοροελαφρύνσεις αναμένεται να «κλειδώσουν» μέσα στο καλοκαίρι του 2025, να ανακοινωθούν το φθινόπωρο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και να εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2026. Ωστόσο, η χρονική απόσταση των εξαγγελιών από την υλοποίησή τους γεννά ερωτήματα για το κατά πόσο πρόκειται για άμεσες παρεμβάσεις με ουσιαστικό αντίκτυπο ή για υποσχέσεις με αβέβαιη εφαρμογή.

Η κυβέρνηση στηρίζει τις ελαφρύνσεις στα πρόσθετα έσοδα που υπολογίζεται ότι θα προκύψουν από τη μείωση της φοροδιαφυγής, τα οποία εκτιμώνται σε 1,5 δισ. ευρώ. Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις, παραμένει αβέβαιο αν αυτός ο στόχος είναι ρεαλιστικός, δεδομένων των διαχρονικών δυσκολιών στον αποτελεσματικό έλεγχο της φοροδιαφυγής. Επιπλέον, ακόμα κι αν τα έσοδα αυτά επιτευχθούν, δεν είναι σαφές πώς ακριβώς θα κατανεμηθούν, καθώς οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις δείχνουν να ωφελούν περισσότερο τα μεσαία και ανώτερα εισοδήματα, αφήνοντας σχεδόν ανέγγιχτα τα χαμηλά στρώματα.

Τα βασικά σενάρια που εξετάζονται

1. Μείωση του φορολογικού συντελεστή στο εισοδηματικό κλιμάκιο 10.001 – 20.000 ευρώ, με πιθανές επιλογές το 18% ή το 15% (από 22% σήμερα). Παρά τη θετική κατεύθυνση, η παρέμβαση αυτή ωφελεί κυρίως όσους βρίσκονται κοντά στο ανώτατο όριο του κλιμακίου, ενώ η επίδραση στα χαμηλότερα εισοδήματα είναι σχετικά περιορισμένη.
2. Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας για εισοδήματα 20.000 – 40.000 ευρώ, ώστε να αποτραπεί η αυτόματη μεταπήδηση σε υψηλότερα κλιμάκια λόγω των ονομαστικών αυξήσεων στους μισθούς. Το γεγονός, όμως, ότι η τιμαριθμοποίηση δεν έχει ήδη εφαρμοστεί, παρά το ότι το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και χρόνια, προκαλεί εύλογα ερωτήματα για τη σκοπιμότητα της καθυστέρησης.
3. Αύξηση του ορίου για τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή (44%), το οποίο σήμερα επιβάλλεται σε εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ. Εξετάζεται η αναπροσαρμογή του στα 45.000 ή 50.000 ευρώ, μια αλλαγή που ευνοεί κυρίως τα υψηλά εισοδήματα, χωρίς να επηρεάζει τις χαμηλότερες κατηγορίες φορολογουμένων.
4. Μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% από το 2026, με στόχο την εξάλειψη των στρεβλώσεων στη φορολόγηση. Ωστόσο, η πλήρης κατάργηση των τεκμηρίων – που αποτελεί πάγιο αίτημα – παραμένει αόριστη υπόσχεση, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα εφαρμογής.
5. Νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, η οποία θα αυξήσει τις καθαρές αποδοχές των εργαζομένων. Αν και πρόκειται για ένα θετικό μέτρο, η πραγματική του επίδραση στο διαθέσιμο εισόδημα παραμένει μικρή, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η αύξηση του κόστους ζωής.
6. Ελαφρύνσεις στη φορολογία ακινήτων, μέσω αλλαγών στη φορολόγηση των ενοικίων ή στοχευμένων μειώσεων στον ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, δεν έχει διευκρινιστεί αν οι μειώσεις αυτές θα συνοδευτούν από νέες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες, γεγονός που θα μπορούσε να εξουδετερώσει τα όποια οφέλη για τους ιδιοκτήτες.

Παρά τις θετικές προθέσεις, τα προτεινόμενα μέτρα συνοδεύονται από σημαντικές αβεβαιότητες και ερωτήματα ως προς την αποτελεσματικότητά τους. Η σύνδεση των φοροελαφρύνσεων με τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή δημιουργεί έναν κρίσιμο παράγοντα αστάθειας, καθώς δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι προσδοκίες θα επιβεβαιωθούν.

Διαβάστε επίσης:

Σήμα κινδύνου από ΟΟΣΑ για τις εμπορικές εντάσεις – Πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία

Στουρνάρας: Κατεβάζει τον πήχη για την ελληνική οικονομία, «φρένο» για 13ο και 14ο μισθό στο Δημόσιο

Άνοιξε η πλατφόρμα για τις φορολογικές δηλώσεις 2025 – Οι «πονηροί» κωδικοί που κρύβουν πρόσθετους φόρους (video)