Αν ο – μικρής έκτασης – ανασχηματισμός της κυβέρνησης μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πρώτο βήμα μετά το εκλογικό «στραπάτσο» της Ν.Δ. στις ευρωεκλογές, τότε κάποιες κινήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα από μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως μια προσπάθεια της κυβέρνησης να περάσει από την παραδοχή ότι «έλαβε το μήνυμα» της κάλπης σε έμπρακτες διορθωτικές κινήσεις.

Η αλήθεια είναι ότι, μετά τη συνεδρίαση της Κ.Ο. του κυβερνώντος κόμματος, στο Μαξίμου ελπίζουν ότι η… γκρίνια για το εκλογικό αποτέλεσμα της 9ης Ιουνίου θα κοπάσει κάπως και ότι σταδιακά τα πράγματα θα μπουν σε μια ρουτίνα (βοηθά και το καλοκαίρι…). Ωστόσο αναγνωρίζεται ότι η ευρωκάλπη αποτέλεσε μια μεγάλη καμπάνα συναγερμού και ότι – ακόμα και ελλείψει ισχυρής αντιπολίτευσης – τα περιθώρια της κυβέρνησης έχουν στενέψει.

Στο πλαίσιο αυτό και, προφανώς, με τις ευλογίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ορισμένοι υπουργοί έχουν αρχίσει να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, οι οποίες αφορούν σε τομείς που… καίνε την τσέπη των πολιτών, προκειμένου να γίνει ορατό ότι η κυβέρνηση αρχίζει να κινείται πιο δυναμικά όσον αφορά στην προσπάθεια αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων και ειδικά αυτού της διαρκώς αυξανόμενης ακρίβειας.

Έκτακτος φόρος στα διυλιστήρια

Την αρχή έκανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός όταν ανακοίνωσε ομού μετά του υπουργείου Οικονομικών τη νέα έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των διυλιστηρίων κατά 33% με στόχο τα χρήματα που θα εισπραχθούν – υπολογίζονται περίπου στα 300 εκατομμύρια ευρώ – να χρησιμοποιηθούν για αυξήσεις στις συντάξεις όσων συνταξιούχων έχουν τη λεγόμενη «προσωπική διαφορά» (υπολογίζεται ότι θα λάβουν εφάπαξ από 100 ώς 250 ευρώ), αλλά και για τις δημόσιες επενδύσεις.

Μιλώντας, μάλιστα, στον Real FM, ο πρωθυπουργός είπε ότι «βάσει ενός ευρωπαϊκού κανονισμού, η χώρα είχε τη δυνατότητα να επιβάλει έκτακτη φορολόγηση στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων για το 2022, το κάναμε ήδη και το 2023, το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να προχωρήσει στην κίνηση αυτή, θεωρώ ότι είναι δίκαιη απόφαση, κοινωνικής δικαιοσύνης», προσθέτοντας ότι «στόχος είναι να στηρίξουμε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας».

Στο στόχαστρο οι τραπεζικές προμήθειες

Από την πλευρά του ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στη γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), φρόντισε μεταξύ άλλων να στείλει και μήνυμα στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ότι θα πρέπει να… συμμαζευτούν όσον αφορά στις προμήθειες που παρακρατούν για τις συναλλαγές των πολιτών, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η μη διευθέτηση του θέματος αυτού δεν προσφέρει τίποτε ούτε στις τράπεζες ούτε στην κυβέρνηση ούτε στην κοινωνία».

Ο Χατζηδάκης τόνισε ότι «το θέμα των προμηθειών συνεχίζει να απασχολεί τις επιχειρήσεις και την κοινή γνώμη. Για το θέμα της χρέωσης των πελατών υπάρχουν πάντοτε ιδέες, είτε από την ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά είτε από άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, τις οποίες οι τράπεζες θα μπορούσαν να υιοθετήσουν. Είμαι βέβαιος ότι οι ελληνικές τράπεζες θα κινηθούν, η καθεμιά με τον δικό της τρόπο και με βάση την εμπορική της πολιτική, σε αυτήν την κατεύθυνση χωρίς να χρειαστεί οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση».

Σημειώνεται ότι τα συνολικά έσοδα των τραπεζών από προμήθειες το 2023 ανήλθαν σε 1,8 δισ. ευρώ από 1,6 δισ. ευρώ το 2021, ενώ 477 εκατ. ευρώ ήταν τα κέρδη από προμήθειες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών το πρώτο τρίμηνο του 2024, με τα έσοδα αυτά να αντιπροσωπεύουν το 16,18% των οργανικών εσόδων τους και, μάλιστα, με αυξητικές τάσεις. Ωστόσο φαίνεται ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να κινηθεί σε πλαίσιο «συμφωνίας κυρίων» για το θέμα και να αποφύγει κάποια νομοθετική πρωτοβουλία.

Ανησυχία για τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια

Την ίδια στιγμή, και με τη θερινή σεζόν να βρίσκεται κοντά στο «απόγειό» της, ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης φέρεται έτοιμος να προσφύγει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για το ζήτημα των τιμών των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, τα οποία κυριολεκτικά… έχουν ξεφύγει, δημιουργώντας ερωτήματα κατά πόσο λειτουργεί ο ανταγωνισμός, ειδικά, δε, σε ορισμένες γραμμές.

Το υπουργείο Ναυτιλίας, σύμφωνα με πληροφορίες, προχωρά στη σύσταση Παρατηρητηρίου Τιμών για να παρακολουθεί πώς κυμαίνονται οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, καθώς, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, σε ορισμένες γραμμές προκύπτει μια διαφορά τιμών από μέρα σε μέρα, ακόμη και εντός της ίδιας ημέρας, κυρίως μεταξύ των ταχύπλοων σκαφών, δημιουργώντας μια εικόνα όπως αυτή στον αεροπορικό κλάδο.

Οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν για μια τετραμελή οικογένεια το ύψος ενός μηνιαίου μισθού, κάνοντας κυριολεκτικά απαγορευτική την πρόσβαση σε νησιά, ωστόσο η ανησυχία είναι ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να επιδράσει συνολικά στον τουρισμό, αν και οι προβλέψεις για φέτος είναι εξαιρετικά αισιόδοξες, με παράγοντες του τουρισμού να εκτιμούν ότι μπορεί να υπάρξει ακόμα και ρεκόρ στις εισπράξεις.

«Καμπανάκι» από Μητσοτάκη

Τέλος, σε πιο… εσωτερικό τόνο, ο Μητσοτάκης, μιλώντας στην Κ.Ο. της Ν.Δ., «έστειλε μήνυμα» στους υπουργούς και λοιπούς παράγοντες της κυβέρνησης λέγοντας ότι «θα ακούσουμε φαντάζομαι, παράπονα και επισημάνσεις για κλειστές πόρτες υπουργών, γενικών γραμματέων και εν πολλοίς αυτά τα οποία θα ακούσουμε θα είναι δικαιολογημένα. Θέλουμε να τα γνωρίζουμε στη λεπτομέρειά τους, ώστε να φροντίζουμε να παρεμβαίνουμε. Διότι, όταν κάποιοι επιλέγουν να μένουν μακριά από τα αιτήματα των εκλεγμένων βουλευτών, τότε μένουν ουσιαστικά μακριά και από τα προβλήματα των ιδίων των πολιτών».

Μάλιστα, αναφερόμενος στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ο πρωθυπουργός «χτύπησε καμπανάκι» λέγοντας ότι «θα ασχοληθούμε και με τον οργανωτικό απολογισμό της εκστρατείας μας, για να αναλύσουμε τη διαφορά των ποσοστών που παρατηρήθηκαν από περιοχή σε περιοχή. Να ξαναζυγίσουμε όλοι μας, με ειλικρινή διάθεση αυτοκριτικής, τις δράσεις υπουργών και βουλευτών σε συνθήκες που δεν προϋπέθεταν αυτή τη φορά το κυνήγι του σταυρού. Και να καταλήξουμε τελικά σε παρεμβάσεις που τι θα πετύχουν; Την πιο ουσιαστική επανασύνδεσή μας με την κοινωνία».

Από τα παραπάνω γίνεται προφανές ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κινητοποιηθεί και να κινητοποιήσει τον κομματικό μηχανισμό, ώστε να προχωρήσει σε παρεμβάσεις που θα κάνουν όσο το δυνατόν καλύτερη τη ζωή των πολιτών, αλλά και να δείξει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών τη «γαλβάνισε» και ότι κατανόησε το «μήνυμα» των ψηφοφόρων, αλλά και την ανάγκη να γίνει πιο αποτελεσματική και πιο πειστική στις κινήσεις της για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που ταλανίζουν την κοινωνία.

Συστημικά προβλήματα

Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς μπορεί κάποιες σημειακές παρεμβάσεις να δημιουργούν την αίσθηση της κινητικότητας, ωστόσο ο πυρήνας των προβλημάτων παραμένει:

● Η ακρίβεια, όπως έχει γράψει επανειλημμένα το «Π», έχει συστημικά χαρακτηριστικά (υπό την έννοια των στρεβλώσεων στην αγορά, των ολιγοπωλίων / μονοπωλίων που δημιουργούνται, των σχετικά περιορισμένων δυνατοτήτων ελέγχου της αγοράς κ.λπ.).

● Παρεμβάσεις όπως τα διάφορα «pass» ή οι αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις προς το παρόν τουλάχιστον δεν λύνουν το πρόβλημα, καθώς ακρίβεια και πληθωρισμός τα… καταπίνουν άμα τη εμφανίσει.

● Το δημοσιονομικό περιβάλλον δεν επιτρέπει μειώσεις σε πηγές εσόδων όπως ο ΦΠΑ, με τον Μητσοτάκη να αποκλείει διαρκώς και κατηγορηματικά παρεμβάσεις σε αυτό τον τομέα.

● Μέχρι τον Σεπτέμβριο η Ελλάδα θα πρέπει να καταθέσει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμά της στην Κομισιόν και, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, διεξάγεται μια σκληρή διαπραγμάτευση με τους ευρω-γραφειοκράτες για το ύψος της αύξησης των δημοσίων δαπανών (που όμως φαίνεται ότι δεν θα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ).

Όσον αφορά δε στα πιο… ιδεολογικής και πολιτικής φύσης ζητήματα που ετέθησαν από βουλευτές της Ν.Δ. κατά τη συνεδρίαση της Κ.Ο. του κόμματος, φαίνεται ότι ο πρωθυπουργός ακούει, μεν, αλλά δεν δείχνει πρόθυμος να εγκαταλείψει τη στρατηγική του λεγόμενου «μεσαίου χώρου», η οποία εκτιμάται ότι έδωσε τις δύο καθαρές νίκες στις εθνικές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2023, συμπιέζοντας, ταυτόχρονα, τα κόμματα που βρίσκονται στα αριστερά της Ν.Δ. σε πολύ μεγάλο βαθμό και ρίχνοντάς τα σε εσωστρέφεια και κρίση διαρκείας, όπως άλλωστε φαίνεται και από τις διεργασίες στο εσωτερικό τους.

Από την άλλη, πάντως, αν και αναγνωρίζεται ότι τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. τελικά δεν πήραν ποσοστά που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι οδηγούν σε ανατροπή σκηνικού, εντούτοις είναι σαφές ότι παραμένει ο προβληματισμός σχετικά με το πού θα κατευθυνθούν οι πολίτες που απείχαν από την ευρωκάλπη, ιδίως όσο τα προβλήματα της καθημερινότητας σε συνδυασμό με διάφορα «ιδεολογικά» ζητήματα παραμένουν στο προσκήνιο και η κυβέρνηση δεν δείχνει ικανή για μια μεγάλη ανατροπή της υφιστάμενης κατάστασης.

Διαβάστε επίσης:

Κείμενο υπογραφών από «αντικασσελακικούς» εν όψει της Κεντρικής Επιτροπής – Θα συνεδριάσει στις 7 Ιουλίου

Εντός του Ιουλίου στη Βουλή οι πρόσθετες ρυθμίσεις για την ενδοοικογενειακή βία

Μητσοτάκης μετά την ΚΟ: «Άκουσα και πράγματα που δεν γνώριζα» – Όλα όσα έγιναν στην εκρηκτική συνεδρίαση, η κριτική και οι απαντήσεις