Σωτήρης Δημητρίου

Αντιπαθητικές λέξεις

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 88

Έχοντας ένα κοφίνι πλάι του, ο Δημήτριου με το γλωσσικό, και κατά συνέπεια, εθνικό αίσθημα πληγωμένο, πετά μέσα σ’ αυτό μια – μια όλες εκείνες τις κυνικά επιλεγμένες αντιπαθητικές λέξεις της ξύλινης σωτηριολογικής γλώσσας των μνημονιομάχων της Διογενείας (όπως μετονομάζει την Ελλάδα) κατά τα έτη της μεγάλης διαπραγμάτευσης 2015 – 2019!

«Καθώς αυτά τα λουλούδια ήταν όλη μέρα ξάπλα, τους έρχονταν ιδέες επανάστασης».

Όντως η ζωή είναι άδικη κι όταν μάλιστα σκέφτεται κανείς την επανάσταση «αραχτός και λάιτ», σύμφωνα με μια παλαιότερη έκφραση, δεν του μένει άλλη επιλογή από το να του έρχονται οι ιδέες κατακέφαλα, ιδέες που τις μετατρέπει σε λέξεις δίχως νόημα αλλά με υψιπετή πρόθεση, με φιλοδοξίες να αλλάξει όχι μόνο τη διεφθαρμένη μας χώρα αλλά και την Ευρώπη, τον κόσμο ολόκληρο. Κάπως έτσι πλειοδότησε ο ανθός της νεολαίας μας στο δεκαπενταμελές υπέρ του μετέπειτα παγκόσμιου ηγέτη.

Η ιστορία αυτών των λέξεων ξεκινά από το 2015.Τότε είναι που μπαίνουν δυναμικά στις ζωές μας και τις αλλάζουν. Ξαφνικά η τρομακτική και απεχθής «Τρόικα» εξαφανίστηκε ως διά μαγείας. Την αντικατέστησε η νοικοκυρεμένη και καθησυχαστική λέξη «Θεσμοί». Μπορεί η Τρόικα να ήταν οι Θεσμοί αλλά αυτό δεν είχε καμία σχέση. Αρκεί που διαγράψαμε από τον προφορικό και γραπτό μας λόγο την Τρόικα ως λέξη. Το ότι δεν άλλαξε τίποτα, το αντίθετο επιδεινώθηκε κατά πολύ, είναι αδιάφορο καθώς ο λαός φλέγεται για «αξιοπρέπεια» και «σκληρές διαπραγματεύσεις». Είναι να απορεί κανείς πώς και δεν το είχαν σκεφτεί οι προηγούμενοι λαπάδες – λακέδες της εξουσίας.

«Μια και μόνη εσφαλμένη, παράτυπη διατύπωση, κι ολόκληρο το έθνος φθείρεται και παρακμάζει», έγραψε ο σύντροφος Μάο. Ένα από τα αγαπημένα τους αποφθέγματα στην πριν και μετά κωλοτούμπας περίοδο, «μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση», τους ενέπνεε. Το είχαν κάνει σημαία τους οι σοσιαλεθνικιστές των σκληρών διαπραγματεύσεων. Κάπως έτσι εισήλθαν στην αίθουσα των διαπραγματεύσεων με τους αφελείς κουτόφραγκους Ευρωπαίους, έχοντας λησμονήσει να πάρουν τον φάκελο με τις σημειώσεις τους και τα διαπραγματευτικά τους χαρτιά στη σχολική εκδρομή, αλλά ως αντίβαρο ήταν οπλισμένοι με το ηθικό πλεονέκτημα, την αξιοπρέπεια, την αλληλεγγύη, το επίδομα αλληλεγγύης, το επονείδιστο, την επαναδιαπραγμάτευση, την κερδοσκοπία, τις κόκκινες γραμμές από τις μπογιές που είχαν περισσέψει από τις καταλήψεις και ένα σωρό ακαταμάχητες λέξεις – επιχειρήματα που θα έβαζαν στη θέση τους τούς αποικιοκράτες. Επικεφαλής των αξιοπρεπών διαπραγματευτών, ο λαοφιλής ηγέτης που θα άλλαζε την Ελλάδα και την Ευρώπη, ο ακαταμάχητος πρόεδρος του δεκαπενταμελούς!

Σε αυτό το σημείο ακριβώς εγκαινιάστηκε μια νέα «ιστορική περίοδος» που βασιζόταν αποκλειστικά στη «δημιουργική ασάφεια». Ξαφνικά, στην έρημη αυτή – από μυαλό – χώρα, γεννήθηκε μια νέα γλώσσα, αυτή της δημιουργικής ασάφειας, η οποία διέθετε μαγικές πολιτικές ικανότητες. Έτσι, ζήσαμε απίθανους εξωραϊσμούς όπου οι δυστυχείς μετανάστες αναβαθμίζονταν από τους λογής – λογής ανθρωπιστές – δικαιωματιστές σε «μετανάστες επενδυτές» και «μετανάστες αναπαραγωγής» για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας. Η χώρα άλλαζε γλώσσα και πραγματικότητα. Η συνάφεια της πολιτικής επιστήμης και των δικαιωμάτων πάντως καιρού με τη γλωσσολογία υπήρξε το κόλπο γκρόσο. Όπως ήθελαν να κόψουν δραχμές, έτσι «έκοψαν» λέξεις δημιουργώντας «παράπλευρες απώλειες» στο γλωσσικό μας αισθητήριο και ταυτόχρονα στην ταλαιπωρημένη μας νοημοσύνη. Η «δημιουργική ασάφεια» πέρασε σε όλα τα πεδία του δημόσιου λόγου έτσι που η πολιτική επικοινωνία απόκτησε το δικό της Βιβλίο Επιθυμιών! Πάρε κόσμε να ’χεις!

Δεν έμεινε λέξη που να μην ξεχαρβαλωθεί, νόημα που μην αλλοιωθεί, γελοιότητα που να μην κυριαρχήσει στην πολιτική φρασεολογία που χρέωνε τη χώρα με δισ. και υποθήκες. Λέξεις που τις πλήρωσε ατόφιο χρυσάφι ο λαός με τα πολλά μυαλά και το ευαίσθητο θυμικό. Αντιπαθητικές λέξεις. Η γελοιοποίηση των λέξεων, η αποσάθρωση του γλωσσικού μας αισθητήριου, η βίαιη αναντιστοιχία νοήματος – πραγματικότητας από το ιεροεξεταστικό λεξιλόγιο της Αριστεράς της Προόδου και του Πολιτισμού, η προ πολλού χαμένη αίσθηση του γελοίου, εξωράιζαν τη δραματική κατάσταση που βρισκόταν ο μακάριος λαός από τη δολιχή μελέτη του «Βιβλίου των Επιθυμιών» όπου καταγράφονταν κάθε δικαιωματική επιθυμία προκειμένου να τη θέσει σε «δημόσια διαβούλευση» η σοσιαλεθνικιστική κυβέρνηση.

Η χώρα μας βίωσε ένα σοκ, ένα υπαρξιακό σοκ, που εκφράστηκε από τη λαϊκή ειρωνεία με την έκφραση: «από θαύμα ζούμε»! Η χώρα βεβαίως για όσους το θυμούνται κινδύνευσε πολλαπλά. Από πού να πιάσει κανείς και πού να τελειώσει; Από τη δεκαεπτάωρη κοπιαστική διαπραγμάτευση του προέδρου του δεκαπενταμελούς που κόστισε μόνο λίγο πάνω από 100 δισ. και την υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας για έναν αιώνα παρά έναν χρόνο (μη μας κάνουν και καμιά μήνυση για διασπορά ψευδών ειδήσεων με δόλο οι σοσιαλεθνικιστές) ή από το διακύβευμα του δημοψηφίσματος; Από το «νομισματικό πραξικόπημα» μετά το «ντου» που επιχειρήθηκε με στόχο την κατάληψη του Νομισματοκοπείου από τη φράξια των δραχμιστών του Λαφαζάνη, που κατέληξε στην εθνική ιλαροτραγωδία της προσφυγής στον Πούτιν για κοπή δραχμών και στη διεθνή γελοιοποίησή μας που με το σπασμένο τηλέφωνο όλες οι πρωτεύουσες της οικούμενης ξεκαρδίζονταν με τους γελοίους των Αθηνών; Από τα σχέδια για έξοδο της χώρας από την Ε.Ε. και τη σύνδεσή της με Βενεζουέλα; Όλα αυτά και άλλα πολλά, ήταν για τον συγγραφέα η σταγόνα που ξεχείλισε το «αφήγημα της Πρώτης Φοράς Αριστερά». Ένα αφήγημα γεμάτο με παράξενες λέξεις, παράξενες αλλά όχι άχρωμες, αδιάφορες, φτωχομπινέδικες. Το αντίθετο. Ήταν λέξεις καθώς πρέπει, με κύρος, λέξεις μεγαλαυχείς, παλαιές λέξεις της παραδόσεως, σχεδόν εθνικόφρονες και πατριωτικές! Δίπλα σε αυτές προστέθηκαν και νέες ριζοσπαστικότερες, σαν τον ηγέτη του δεκαπενταμελούς, δίχως κανένα νόημα, καινοφανείς και κενές περιεχομένου, αλλά γεμάτες συμβολισμούς, παρδαλές μεν, πλην αμετακίνητα στοχοπροσηλωμένες στο να αλλάξουν τον άδικο ετούτο ντουνιά. Φυσικά, από αυτό το πανεθνικό γλωσσοπλαστικό κάλεσμα των σοσιαλεθνικιστών δεν έλειψαν οι προοδευτικές επιστημονικές συλλογικότητες, οι αλληλεγγύες κοινωνικότητες του ριζοσπαστικού παρασιτισμού, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών και άλλων προοδευτικών επιχορηγούμενων «καλιτεχνικοτήτων» και άλλων «κωλοτουμπίστας»! Εξ άλλου, πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει για τον ξύλινο κομματικό λόγο που κατέχει το ελιξίριο της τέλειας κοινωνίας; Στην αναζήτηση για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας με «ηθικό πλεονέκτημα» συστρατεύθηκαν πλήθος λέξεων για να προσφέρουν στη «σωτηρία του κόσμου» αναζητώντας τον λυτρωτικό «αυτοπροσδιορισμό της ατομικότητας και της αυτενέργειας των συλλογικοτήτων και αλληλέγγυων δράσεων».

Ως πλάσματα ζωντανά που είναι οι λέξεις, ενίοτε υποφέρουν αναλόγως, όταν εκβάλλονται από το έρκος των οδόντων ως λέξεις βιαίως στρατολογημένες στην υπηρεσία ενός ανώτερου σκοπού, ως λέξεις σε διατεταγμένη υπηρεσία, ως λέξεις – νεφελώματα, κούφιες, άδειες, γελοίες, έκτος περιεχομένου, κατασκευασμένες. Πρόκειται για λέξεις ανώτερης τάξης, πολιτικοποιημένες, επικοινωνιακές, λουστραρισμένες με εκείνον τον γλοιώδη πολτό της «δηθενιάς» που επιστρατεύει όλα τα καραγκιοζιλίκια προκειμένου να παρουσιάσει την ιδεολογική φαντασιοκοπία ως πραγματικότητα. Είναι οι λέξεις – κλειδιά της εξουσίας που χρησιμοποιούν οι άγλωσσες συλλογικότητες, οι αφασικές αλληλέγγυες κοινότητες, κυρίως όμως οι σοσιαλεθνικιστικές κυβερνήσεις συνεργασίας της Διογενείας, της χώρας δηλαδή της οποίας οι κάτοικοι διάγουν βίον ολιγαρκή και σώφρονα, έκτος καπιταλιστικών πειρασμών.

Το νέο αφήγημα του Σωτήρη Δημητρίου δεν είναι αποτέλεσμα έμπνευσης αλλά οργής και θυμού, μεγάλου θυμού που εκφράζεται λογοτεχνικά (εξ ου και μεγάλου) με τη δημιουργική συνδρομή της σάτιρας εκείνης, που ανακαλεί το δημόσιο λύγκειο βλέμμα του Ροΐδη. Πρόκειται για ένα κείμενο – τομή και για αυτά που έχει γράψει ώς τώρα, αλλά και γενικότερα μια ασυνήθιστη αφήγηση σε έμπνευση, ουσία, βαθύτητα, τόλμη και – ναι! – γοητεία! Μια υποδειγματική σάτιρα που μόνο ένας εμπνευσμένος καλλιεργητής των λέξεων (από αυτούς που τις μαζεύουν, σαν καρπούς από τα Οπωροφόρα των αιώνων κι όχι από τα δικαιωματικά εργαστήρια και τα «Βιβλία των Επιθυμιών») μπορεί να συντάξει.

Η ειρωνεία του Δημήτριου είναι συντριπτικά μελαγχολική – δεν το διασκεδάζει, εξ’ ου και η καταφυγή του στη σάτιρα: μιλά σοβαρά! Βέβαια, η επιστράτευση του ειρωνικού λόγου έχει και μιαν άλλη αιτία που προέρχεται από μια βασική αρχή: δεν κάνει την τιμή στο γελοίο να το αναλύσει ως «φαινόμενο», γιατί το φαινόμενο «μπορεί να πιάνει πουλιά στον αέρα», με την ίδια ευκολία που εκστομίζει λόγια του αέρα ή πουλά αέρα κοπανιστό.

Η εθνική περιπέτεια φαντασίας που μας περιγράφει προέρχεται από την πραγματικότητα και ο συγγραφέας την αντιμετωπίζει με όπλο… ένα κοφίνι. Ακόμα και σε αυτή τη λεπτομέρεια, ο Δημητρίου δεν χάνει την ταυτότητά του, ούτε πέφτει στις παγίδες του συρμού. Χρησιμοποιεί το κοφίνι – καλάθι για να ρίχνει μέσα τις αντιπαθητικές λέξεις που αποσύρει από την κυκλοφορία, αντίθετα με τους δικαιωματιστές που τα ρίχνουν όλα στον «κουβά». Οργανώνει και εξελίσσει την αφήγησή του αφαιρώντας λέξεις από μιαν εποχή που μας κληρονόμησε εκτός από χρέη και βάσανα και μια σειρά αντιπαθητικών (αντιαισθητικών) λέξεων. Αυτή η ασχήμια είναι κάρφος εν τω οφθαλμώ για τον Δημητρίου, έναν συγγραφέα που νιώθει απέραντη τρυφερότητα για τις λέξεις, όλες εκείνες τις εν εξελίξει λέξεις με τις οποίες πορεύεται και πληθαίνει η ζωή, «[…]– η έλλειψη χειρότευκτης ζωής – ευνοεί την ακαλαίσθητη και επιπόλαιη σχέση με τη γλώσσα».

Ο Δημήτριου σε κάθε του φράση δεν ξοδεύει τις λέξεις προς χάριν του δόλου. Δεν στήνει πλεκτάνες. Οι δικές του λέξεις έρχονται από μακριά, έχουν περάσει από φουρτούνες και πολέμους, από πελάγη και βουνά, από σκλαβιές και διωγμούς, από μόχθο και ξεφαντώματα, από έρωτες και κακουχίες ανθρώπων που γέννησαν κι ανάθρεψαν ανθρώπους άλλους κι αυτοί με τη σειρά τους παρέδωσαν τη γλώσσα από γενιά σε γενιά για να πορεύονται στον κόσμο με τα δικά τους εφόδια, με το δικό τους μυαλό στο κεφάλι, με τα δικά τους ποδάρια, στα χώματα που ανατράφηκαν κι έφαγαν το δικό τους ψωμάκι. Έως ότου ήρθε η συντροφική απεύθυνση του πρωθυπουργού, με την πρότερη εμπειρία του δεκαπενταμελούς, από τις Βρυξέλλες στις αλληλεγγύες κοινότητες. Από εδώ και πέρα θα ζούμε βίο λιτό κατά το πρότυπο ζωής του Διογένη. Έτσι το όραμά του παγκόσμιου – στο μεταξύ – ηγέτη (αφού θα τα άλλαζε όλα σκίζοντας τα μνημόνια) ήταν η μετατροπή της Ελλάδας σε Διογενεία. Σε χώρα μόνιμης λιτότητας κατά τα ευτυχή πρότυπα της Βενεζουέλας. «Ήταν που ήταν λωλό το έθνος, απολωλάθηκε», θα εκραγεί ο συγγραφέας καταμεσής της διηγήσεώς του, εξ αιτίας των νεοπαγών λέξεων των δικαιωματιστών που μεταλλάσουν τον κόσμο σε μια παραδείσια εκδοχή, όπου όλοι θα ενδημούν σε μια «καθηλωτική απραξία».

Πρόκειται, μακράν, για το πιο συντριπτικό κείμενο που έχει γραφεί σχετικά με τη σοσιαλεθνικιστική περίοδο 2015 – 2019. Μέσα από μια αυθεντικά ριζοσπαστική αφήγηση, η λογοτεχνία με το βασικό της υλικό, τις λέξεις, αποκαλύπτει τη μεγαλύτερη πολιτική αυτ-απάτη.

Ο Σωτήρης Δημήτριου σε αυτό το σαρωτικό του αφήγημα προφανώς δεν καταγγέλλει, δεν κατακεραυνώνει, δεν υπερασπίζεται κάποια ανώτερη ιδέα. Άνθρωπος που διατηρεί βαθιά και υπαρξιακή σχέση με τις λέξεις, ο συγγραφέας, τις παίρνει στα σοβαρά. Δεν γουστάρει να παίζουν μαζί τους, να τις γελοιοποιούν, να τις ευτελίζουν και να τις εκμεταλλεύεται στυγνά μια δράκα τυχάρπαστων, αλαζονικών και θρασύτατων νεανίσκων, εγκληματικά ανώριμων ημιπιτσιρικάδων, αλληλέγγυων τεμπελχανάδων και ώριμων τυχοδιωκτών της εξουσίας.

Διαβάστε επίσης:

Οι αποκαλυπτικές επιστολές της γλυκιάς του «γαϊδουρίτσας»!

Βιβλίο: Ένα αρχέγονο πάθος της ανθρωπότητας

Βιβλίο: Οι προτάσεις της εβδομάδας