Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών της ΕΕ ανοίγουν σήμερα τις κάλπες για τις Ευρωεκλογές, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Οι κάλπες μόλις άνοιξαν, με τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων 10 ημερών να έχουν καταγράψει μια παγιωμένη κατάσταση, με τη ΝΔ να κινείται κοντά στα νούμερά της στις προηγούμενες εκλογές και τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει παγιώσει την δεύτερη θέση, με το ΠΑΣΟΚ να είναι τρίτο.

Μάχη αναμένεται για την 4η θέση μεταξύ ΚΚΕ και Ελληνικής Λύσης, ενώ όλα δείχνουν πως Νίκη και Πλεύση θα έχουν πάνω από το 3%, όμως το αν θα πάρουν μια από τις 21 έδρες της Ελλάδας στο Ευρωκοινοβούλιο, θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες.

Το άλλο στοιχείο που δείχνει επίσης παγιωμένο, είναι η… αποχή που όχι απλά αναμένεται μεγάλη, αλλά υπάρχει ανησυχία πως θα είναι η μεγαλύτερη μετά την αντιπολίτευση. Υπολογίζεται πως μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει ακόμη και το 50%, με τον πρόεδρο της εταιρείας ALCO που πραγματοποιεί δημοσκοπήσεις, Κώστα Παναγόπουλο, να δηλώνει τηλεοπτικά πως η αποχή δείχνει πως θα σπάσει ρεκόρ, παρά τις προσπάθειες (κυρίως) του πρωθυπουργού να πείσει τους πολίτες για το αντίθετο και παρά την διευκόλυνση που προσφέρει η επιστολική ψήφος.

Να τονιστεί πως η συμμετοχή του 2019 άγγιξε το 60%, αλλά οι εκλογές έγιναν παράλληλα με τις αυτοδιοικητικές.

Πότε θα βγουν τα exit polls και τα πρώτα αποτελέσματα

Οι κάλπες άνοιξαν στις 07:00 και θα κλείσουν στις 19:00 το απόγευμα. Αμέσως μετά θα βγουν οι πρώτες εθνικές εκτιμήσεις, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προγραμματίσει να δημοσιεύσει τις πρώτες εκτιμήσεις στις 21.15-21.30 (ώρα Ελλάδας), με βάση ένα μείγμα από exit polls και προεκλογικών δημοσκοπήσεων.

Τα πρώτα προσωρινά αποτελέσματα και η επικαιροποιημένη πρόβλεψη επί της κατανομής των εδρών θα δημοσιευθούν μεταξύ 00.15-00.30 (ώρα Ελλάδας, 10 Ιουνίου). Τα τελικά αποτελέσματα αναμένονται περίπου στις 14:00.

Πώς ψηφίζουμε 

Για όσους δεν προσέφυγαν στην επιστολική ψήφο και πάνε δια ζώσης να ψηφίσουν, θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

• Στην αναμέτρηση της Ελλάδας συμμετέχουν 31 κόμματα ενώ τις 21 έδρες διεκδικούν 1.168 υποψήφιοι. Συνολικά στο ευρωκοινοβούλιο θα εκλεγούν 720 ευρωβουλευτές.
• Συνολικά στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι 9.796.330 εκλογείς
• Από αυτούς, οι 166.679 είναι ετεροδημότες, 202.515 έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα της επιστολικής ενώ 13.023 προέρχονται από άλλες χώρες της Ε.Ε. 
• 111.500 είναι οι νέοι ψηφοφόροι.
• Κάθε ψηφοφόρος μπορεί να ρίξει μέχρι τέσσερις σταυρούς. Για να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα, θα πρέπει να έχει μαζί του αστυνομική ταυτότητα ή διαβατήριο ή άδεια οδήγησης ή βιβλιάριο ασφαλιστικού τομέα.
• Σε περίπτωση όμως που τεθούν περισσότεροι σταυροί από τους 4 που προβλέπεται, το ψηφοδέλτιο δεν ακυρώνεται, αλλά προσμετράται μόνο υπέρ του συνδυασμού.
• Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του Υπουργείου Εσωτερικών για την εκλογική διαδικασία την Κυριακή θα υπάρξουν τουλάχιστον 3 ενημερώσεις για την πορεία της συμμετοχής στις 11:45, στις 14:45 και στις 17:45.
• Περίπου στις 20:30 – 21:00 το βράδυ της Κυριακής θα ανακοινωθεί και η πρώτη ασφαλής εκτίμηση για το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα. Ασφαλής εικόνα για τους σταυρούς των υποψηφίων θα υπάρξει από τις 22:30 – 23:00.

Ποιες χώρες ψηφίζουν

Οι εκλογές διεξάγονται σε όλη σχεδόν την ΕΕ αφού μόνο η Ολλανδία, η Τσεχία, η Λετονία, η Ιρλανδία, η Μάλτα και η Σλοβακία ολοκλήρωσαν την διαδικασία. Η Ιταλία τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος, θα είναι η τελευταία που θα κλείσει τις κάλπες.

Συνολικά ψηφίζουν 370 εκατ. Πολίτες, με την αποχή ωστόσο να αναμένεται αρκετά μεγάλη. Σήμερα εκτός από την Ελλάδα, ψηφίζουν: Ιταλία, Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία και Σουηδία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει και η μάχη για την προεδρία της Κομισιόν, εκεί όπου σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Μάριο Ντράγκι έχει ελαφρύ προβάδισμα δύο μονάδων (49%-47%) της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών είναι 6 και ο μέγιστος 96

Πέρυσι, το Συμβούλιο της ΕΕ αποφάσισε, με τη σύμφωνη γνώμη του ΕΚ, να αυξήσει τον αριθμό των εδρών του Ευρωκοινοβουλίου σε 720 για την 10η Κοινοβουλευτική Περίοδο 2024-2029, δηλαδή μία αύξηση 15 εδρών. Το ΕΚ είχε 705 έδρες μετά την ανακατανομή που επήλθε λόγω της αποχώρησης του Ην. Βασιλείου από την ΕΕ.

Να σημειωθεί ότι η νομοθεσία της ΕΕ επιτρέπει ως μέγιστο αριθμό τους 750 ευρωβουλευτές συν τον Πρόεδρο, και ορίζει ότι ο αριθμός των εδρών ανά χώρα αποφασίζεται πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Στην κατανομή των εδρών λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος του πληθυσμού των κρατών μελών, καθώς και η ανάγκη για ένα ελάχιστο επίπεδο εκπροσώπησης για τους Ευρωπαίους πολίτες από μικρότερες χώρες (βάσει της αρχής της «φθίνουσας αναλογικότητας» που κατοχυρώνεται στη Συνθήκη για την ΕΕ). Πάντως, ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών ανά χώρα είναι έξι και ο μέγιστος 96.

Μετά, λοιπόν, από τις σημερινές ευρωεκλογές του Ιουνίου, δύο έδρες παραπάνω κερδίζουν η Γαλλία, η Ισπανία και η Ολλανδία, ενώ από μία έδρα επιπλέον θα κατανεμηθεί σε Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Ιρλανδία, Λετονία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Φινλανδία.

Έτσι, η κατανομή των εδρών έχει ως εξής:

• Γερμανία 96 έδρες
• Γαλλία 81
• Ιταλία 76
• Ισπανία 61
• Πολωνία 53
• Ρουμανία 33
• Ολλανδία 31
• Βέλγιο 22
• Ελλάδα, Τσεχία, Σουηδία, Πορτογαλία, Ουγγαρία 21
• Αυστρία 20
• Βουλγαρία 17
• Δανία, Φινλανδία, Σλοβακία 15
• Ιρλανδία 14
• Κροατία 12
• Λιθουανία 11
• Σλοβενία, Λετονία 9
• Εσθονία 7
• Κύπρος, Μάλτα, Λουξεμβούργο 6

Οι πολιτικές ομάδες και η σύνθεσή τους

Οι ευρωβουλευτές δεν οργανώνονται το ΕΚ με βάση την εθνικότητά τους, αλλά την πολιτική του τοποθέτηση. Έτσι, αμέσως μετά την εκλογή τους θα ενταχθούν σε μία από τις πολιτικές ομάδες που θα συγκροτηθούν μετά τις διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν από αύριο το πρωί. Το ακριβή αριθμό των πολιτικών ομάδων του ΕΚ θα τον μάθουμε το αμέσως προσεχές διάστημα, καθώς, πέραν των 7 ομάδων που είχαν συγκροτηθεί κατά την τελευταία κοινοβουλευτική περίοδο (2019-2024), μπορεί να συσταθούν και νέες λόγω ευρωπαϊκών πολιτικών διεργασιών.

Πάντως, για να αναγνωριστεί επίσημα μία πολιτική ομάδα πρέπει να κοινοποιήσει στο ΕΚ το όνομά της, την πολιτική της διακήρυξη και τη σύνθεσή τους έως τις 15 Ιουλίου (άρθρο 33 του Κανονισμού του ΕΚ), δηλαδή μία ημέρα πριν από την έναρξη της Ολομέλειας. Ωστόσο, πολιτικές ομάδες μπορούν να συγκροτηθούν και αργότερα κατά τη διάρκεια της 5ετίας.

Οι επτά (7) πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περίοδο 2019-2024, ήταν οι εξής:

• Κοινοβουλευτική Ομάδα τoυ Ευρωπαϊκoύ Λαϊκoύ Κόμματoς (ΕΛΚ-Χριστιαvoδημoκράτες)
• Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών
• Renew Europe Group
• Ομάδα τωv Πρασίvωv/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία
• Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR)
• Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (ID)
• Ομάδα της Αριστεράς στο ΕK-GUE/NGL

Να σημειωθεί ότι κάποιοι ευρωβουλευτές μπορεί να μην επιθυμούν να ενταχθούν σε μία πολιτική ομάδα, οπότε πλέον θα ανήκουν στους αποκαλούμενους «Μη Εγγεγραμμένους», στους οποίους το ΕΚ παρέχει ειδική γραμματεία για την άσκηση των καθηκόντων τους.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν χρειάζεται κανονικά να εκτιμήσει την πολιτική συγγένεια των μελών μιας πολιτικής ομάδας. Όταν οι ευρωβουλευτές σχηματίζουν την ομάδα, αποδέχονται εξ ορισμού ότι έχουν συγγενή πολιτική τοποθέτηση. Μόνον εφόσον οι ενδιαφερόμενοι βουλευτές δεν το αποδέχονται, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να εκτιμήσει εάν η συγκρότηση της ομάδας είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του Κανονισμού (του ΕΚ). Η ένταξη ενός ευρωβουλευτή σε περισσότερες από μία πολιτικές ομάδες απαγορεύεται.

Κάθε πολιτική ομάδα μεριμνά για την εσωτερική της οργάνωση ορίζοντας έναν/μια πρόεδρο (ή, σε ορισμένες ομάδες, δύο συμπροέδρους), ένα προεδρείο και μια γραμματεία. Πριν από κάθε ψηφοφορία στην ολομέλεια, οι πολιτικές ομάδες εξετάζουν τις εκθέσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και υποβάλλουν τροπολογίες. Η θέση κάθε πολιτικής ομάδας αποφασίζεται έπειτα από συζήτηση στους κόλπους της ομάδας, ενώ οι ευρωβουλευτές δεν μπορούν να υποχρεωθούν να δώσουν συγκεκριμένη ψήφο.

Συγκεκριμένα, για τις θέσεις που κάθονται οι ευρωβουλευτές στην αίθουσα συνεδριάσεων, αποφασίζονται βάσει της πολιτικής τους τοποθέτησης, από τα αριστερά προς τα δεξιά, έπειτα από συμφωνία μεταξύ των προέδρων των ομάδων. Οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων (πρόεδροι ή συνπρόεδροι) κάθονται πάντοτε στην πρώτη σειρά του ημικυκλίου είτε συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες είτε στο Στρασβούργο.

Οι ευρωβουλευτές μοιράζουν τον χρόνο τους ανάμεσα στην εκλογική περιφέρειά τους, στο Στρασβούργο, όπου διεξάγονται 12 σύνοδοι της ολομέλειας κάθε έτος (εκτός από τον Αύγουστο), και στις Βρυξέλλες, όπου συμμετέχουν σε πρόσθετες συνόδους, καθώς και σε συνεδριάσεις των επιτροπών και των πολιτικών ομάδων τους.

Οι διαπραγματεύσεις για τη σύνθεση των Επιτροπών

Το πολιτικό και νομοθετικό έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «οργανώνεται» σε είκοσι μόνιμες Επιτροπές και τέσσερις Υποεπιτροπές, κάθε μία από τις οποίες εκλέγει έναν/μία πρόεδρο και έως τέσσερις αντιπροέδρους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί, επίσης, να συστήνει προσωρινές επιτροπές για ειδικά ζητήματα και εξεταστικές επιτροπές για τη διερεύνηση παραβάσεων ή περιπτώσεων κακής εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου.

Στην αρχή της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζει ποιοι βουλευτές θα συμμετάσχουν σε ποιες Επιτροπές βάσει των προτιμήσεων που εκφράζουν, αλλά πρέπει ταυτόχρονα σε κάθε Επιτροπή να αντικατοπτρίζεται και η συνολική πολιτική σύνθεση της ολομέλειας του ΕΚ. Οι διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των θέσεων θα ξεκινήσει από αύριο κιόλας το πρωί, καθώς αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στο πολιτικό μήνυμα που εκπέμπει η επιλογή των προσώπων που θα αναλάβουν κυρίως τις προεδρίες των Επιτροπών.

Οι Επιτροπές διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής, καθώς είναι αρμόδιες για την προετοιμασία των θέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ιδίως όσον αφορά νέες νομοθετικές προτάσεις. Περιληπτικά, οι επιτροπές τροποποιούν τις νομοθετικές προτάσεις μέσω της υιοθέτησης εκθέσεων, υποβάλλουν τροπολογίες στην ολομέλεια και ορίζουν διαπραγματευτικές ομάδες για την πραγματοποίηση των συνδιαλλαγών με το Συμβούλιο της ΕΕ. Επίσης, υιοθετούν εκθέσεις πρωτοβουλίας, διοργανώνουν ακροάσεις ειδημόνων και ελέγχουν το έργο των άλλων θεσμών και οργάνων της ΕΕ. Οι συνεδριάσεις των επιτροπών είναι δημόσιες και μεταδίδονται μέσω του διαδικτύου.

Διαβάστε επίσης:

ΣΥΡΙΖΑ: Αισιοδοξία λίγο πριν την κάλπη – Η εκστρατεία Κασσελάκη σε αριθμούς

Νίκος Ανδρουλάκης: Βόλτα σε Χερσόνησο και Οροπέδιο Λασιθίου λίγο πριν το άνοιγμα της κάλπης

Στέφανος Κασσελάκης: Η βόλτα στην Ερμού, οι ευχές για καλό αποτέλεσμα και το γεύμα με δημοσιογράφους