Οι εικόνες από μια ομάδα σουρικάτων που στέκονται όρθιες στα πίσω τους πόδια μας κάνουν να αναφωνήσουμε πόσο χαριτωμένα πλάσματα είναι. Ο παιχνιδιάρης και ολίγον αφελής Τιμόν εξάλλου, ο σύντροφος του Πούμπα από το «Βασιλιά των Λιονταριών» είναι ένας πολυαγαπημένος μας χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων.

Η αλήθεια είναι όμως πως οι σουρικάτες, τα μικροσκοπικά θηλαστικά της Νοτίου Αφρικης, είναι λίγο πιο ιδιαίτερα ζώα από ότι θα περιμέναμε και επίσης, κρύβουν μια αρκετά σκοτεινή πλευρά. Αν και φαίνονται τόσο γλυκά και αθώα, στην πραγματικότητα μπορούν να γίνουν αιμοδιψείς κανίβαλοι στον αγώνα για την κυριαρχία και την επιβίωση.

Ας δούμε κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις σουρικάτες, που μας διαφεύγουν και, αν και δεν τις κάνουν λιγότερο χαριτωμένες, σίγουρα μας εκπλήσσουν :

-Οι σουρικάτες συνήθως δε στέκονται στα δυό τους πόδια. Για την ακρίβεια, περνάνε τον περισσότερο χρόνο τους στα τέσσερα και η μόνη στιγμή που στέκονται στα πισινά τους πόδια είναι το πρωί μόλις ξυπνήσουν. Ο λόγος που το κάνουν αυτό είναι για να εκθέσουν όσο γίνεται μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματός τους, προκειμένου να ζεσταθούν από τον πρωινό ήλιο πριν ξεκινήσουν το κυνήγι.

-Οι σουρικάτες ξοδεύουν πάρα πολλές ώρες σκάβοντας. Αντίθετα από ότι υποστηρίζουν πολλά ντοκιμαντέρ, δε συνηθίζουν να τρώνε σκορπιούς παρά μόνο αν δε βρουν κάτι πιο εύγεστο και θρεπτικό. Η βασική τους τροφή είναι τα σκαθάρια και οι προνύμφες τους, όμως πράγματι έχουν ανοσία στο δηλητήριο του σκορπιού.

-Όταν βγαίνουν για κυνήγι (εντόμων), το κυρίαρχο αρσενικό σκαρφαλώνει σε μια θέση με καλή οπτική του γύρω πεδίου και παραφυλάει για τυχών αρπακτικά. Αν κάποιο επικίνδυνο ζώο πλησιάσει, η άλφα σουρικάτα θα ειδοποιήσει την υπόλοιπη ομάδα με μια χαρακτηριστική κραυγή, η οποία είναι διαφορετική αν πρόκειται για ζώο του εδάφους, όπως το καρακάλ, και άλλη για κάποιο αρπακτικό πουλί, όπως ο αετός.

-Οι σουρικάτες ζουν σε ομάδες που απαρτίζονται από 5 ως 50 άτομα. Υπάρχει το κυρίαρχο ζεύγος, λίγα ενήλικα άτομα που συνήθως δεν αναπαράγονται, μια ομάδα ανήλικων σουρικάτων από διαφορετικές γέννες και κάποια πολύ μικρά (και χαριτωμένα) μωρά. Όταν το κυρίαρχο θηλυκό εγκυμονεί, βγάζει συγκεκριμένους ήχους που προκαλούν στα κατώτερα θηλυκά μια υποτακτική συμπεριφορά. Ενδιαφέρον είναι πως, αν το κυρίαρχο θηλυκό δεν είναι έγκυος και οι ήχοι προέρχονται από οποιαδήποτε άλλη σουρικάτα, οι υπόλοιπες θηλυκές δεν ανταποκρίνονται καθόλου.

-Όσο όμορφα κι αν είναι αυτά τα θηλαστικά της ερήμου, η σκοτεινή πλευρά τους μας κάνει να ανατριχιάζουμε: Η συμπεριφορά μεταξύ της αγέλης είναι πολύ συνεργατική και ήρεμη, μέχρι τη στιγμή που σπάει η δομή της ιεραρχίας. Συγκεκριμένα, αν κάποιο θηλυκό με δευτερεύοντα ρόλο τολμήσει να μείνει έγκυος, τα μωρά της έχουν ελάχιστες πιθανότητες επιβίωσης. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως τα υπόλοιπα θηλυκά της αγέλης απομακρύνουν τα νεογνά από το λαγούμι τους και τα σκοτώνουν ή και τα τρώνε, μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες από τη γέννησή τους. Τα θηλυκά αυτά μπορούν να έχουν και στενούς συγγενικούς δεσμούς με τα μωρά, όμως αυτό δεν τα εμποδίζει να κάνουν το καθήκον τους, ενώ συχνά μπορεί να βλάπτουν και νεογνά από διαφορετικές αγέλες. Όσο σκληρό και αν μας φαίνεται, αυτή η πρακτική είναι σημαντική για τη διατήρηση της σταθερότητας μέσα στην αγέλη και προφανώς αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης των σουρικάτων, μέσω μιας ενστικτώδους φυσικής επιλογής μεταξύ τους.

Ακόμα και αν είναι λίγο δολοφονικά πλάσματα όμως, δεν μπορούμε παρά να παραδεχτούμε πως είναι πανέμορφα ζώα με πολύ αστεία κορμοστασιά, που όλοι μας θα θέλαμε να δούμε από κοντά κάποια στιγμή στη ζωή μας.